Thời điểm này, người trồng cà phê ở  Hà Mòn đã bước vào giai đoạn tưới cà phê đợt 2. Tuy nhiên, khác với năm trước, năm nay nhiều hộ dân trồng cà phê nơi đây từ sau Tết Nguyên đán đến nay đã phải túc trực ở rẫy để chực chờ đến phiên mình được lấy nước tưới cho vườn cà phê nhà mình, thậm chí có hộ gia đình vì sốt ruột đã phải tranh nhau, trước tình trạng thiếu nước và khô hạn của các hồ đập nhân tạo nơi đây…

Vừa qua do sự cố sập nắp cống nên hệ thống kênh dẫn nước chính từ đập thủy lợi Mùa Xuân bị tắc nghẽn, khiến cho 600 ha cà phê cuối nguồn của địa phương bị hạn nghiêm trọng (trong đó có 400 ha cà phê của dân) tập trung ở các thôn 4, thôn 5, Thống Nhất, Hải Nguyên, Bình Minh. Trước tình trạng trên, xã đã huy động tất cả máy bơm của bà con nhân dân tập trung bơm nước tại 5 hồ tự tạo trên địa bàn để đảm bảo tưới cho các vườn cà phê. Tuy nhiên, do nắng nóng kéo dài, những hồ tự tạo này cũng đã cạn nước…

Anh Nguyễn Tất Định ở thôn Hải Nguyên cho biết: “Do nằm ở cuối nguồn nên cùng với sự cố tắt nghẽn hệ thống kênh chính và tình trạng khô hạn nước của các hồ đập nên thay vì chỉ phải mất khoảng 5-6 ngày để tưới nước cho vườn cà phê với diện tích 02 ha như trước đây thì đến nay đã 10 ngày rồi nhưng tôi cũng chỉ mới tưới xong cho hơn 01 ha cà phê. Tuy nhiên, hiện nay, nguồn nước kênh chính ở cuối nguồn vẫn yếu”. Theo người dân ở thôn Bình Minh cho biết thì chưa năm nào thời điểm này hồ chứa nước nhân tạo đội 3 phục vụ tưới trên 200 ha cà phê của bà con thôn 4 và Bình Minh lại cạn nước như năm nay. Tại hồ đội 1 phục vụ nước tưới cho trên 120 ha cà phê của thôn Thống Nhất từ thời điểm sau Tết Nguyên đán cũng đã cạn trơ đáy…

Chủ tịch UBND xã Hà Mòn Nguyễn Kế Trường cho biết: Cùng với sự vào cuộc của các cấp chính quyền địa phương, cuối tuần vừa qua, khi dòng chảy từ kênh mương chính dẫn từ đập Mùa xuân được khơi thông, đến nay một số diện tích cà phê của người dân Hà Mòn đã được tưới tiêu trở lại, một số diện tích xa hệ thống kênh mương chính bà con đã phải chung đường ống cả vài kilômét để bơm nước từ hồ thủy điện Plei Krông dẫn về, một số diện tích nằm ở khu đất cao, gần các hồ nhân tạo thì bà con chờ nước sinh thủy tích tụ để bơm tưới. Tuy nhiên, do năm nay tình hình thời tiết khắc nghiệt, nên nguồn nước sinh thủy không nhiều, vì vậy, để đảm bảo nước tưới cho phần diện tích gần các hồ nhân tạo, bà con đã giảm thời gian tưới tiêu theo như quy trình. Nếu như trước đây, 1 ca tưới cà phê phải mất ít nhất từ 7-8 tiếng đồng hồ thì nay mỗi ca chỉ được thực hiện trung bình từ 4-5 tiếng đồng hồ để chờ nước rồi mới có thể tiếp tục bơm tưới. Đây cũng chính là lý do khiến cho nhiều hộ gia đình ở Hà Mòn buộc phải kéo dài thời gian tưới nước đợt 2 cho vườn cà phê của mình thêm từ 5-10 ngày/ha (bình thường trung bình chỉ mất khoảng 5 ngày tưới cho 1 ha cà phê).

Có một điều đặc biệt là nếu như những năm trước, việc tưới nước cà phê mạnh gia đình nào gia đình nấy thực hiện thì năm nay để tiết kiệm nước, đảm bảo đủ nước cung cấp cho diện tích cà phê, chính quyền địa phương đã phối hợp với Điện lực huyện, Phòng NN&PTNT huyện, Công ty cà phê Đăk Uy thành lập Ban chỉ đạo điều tiết điện, nước phục vụ tưới cà phê tại địa bàn. Trên cơ sở đó, Ban chỉ đạo cho thành lập các tổ điều tiết điện, nước tưới cà phê tại địa bàn các thôn. Cùng với với trò và trách nhiệm của mình, Ban chỉ đạo và các tổ điều tiết điện, nước tưới cà phê đã thường xuyên theo dõi mực nước các hồ chứa để điều tiết nước phù hợp; quản lý chặt chẽ ống lấy nước đầu mối và các công trình  tưới, đặc biệt là các công trình tưới gần đầu mối, không để rò rỉ lãng phí nước.

Cùng với nhiều giải pháp, đến nay mặc dù vẫn còn một số diện tích cà phê đang trong giai đoạn tưới đợt 2 nhưng nhìn chung theo đánh giá của chính quyền địa phương nguồn nước cơ bản vẫn đảm đáp ứng được. Tuy nhiên, điều mà người dân Hà Mòn lo lắng nhất là sau khi tưới nước đợt 2 thì chỉ còn khoảng 20 - 30 ngày nữa là bắt đầu bước vào thời điểm tưới nước đợt 3, trong khi các hồ đập đã cạn thì chắc chắn bà con sẽ phải đối mặt với hạn hán nặng.

Đến nay, chính quyền xã Hà Mòn cũng đã nghiên cứu đến giải pháp nếu trong thời điểm tưới nước đợt 3 mà xảy ra tình trạng khô hạn nặng thì sẽ đề xuất với cấp trên hỗ trợ máy móc và đường ống để tổ chức cho bà con bơm nước tưới từ hệ thống mương chính (đập thủy lợi Mùa Xuân) hay từ hồ thủy điện Plei Krông để đảm bảo đủ nưới tưới cho diện tích cà phê trên địa bàn.