Được thành lập ngày 01/4/2008, những năm qua, Hội nạn nhân chất độc Da cam/Đi-ô-xin huyện Đăk Hà đã phát huy được tinh thần tích cực, chủ động triển khai toàn diện các mặt công tác và đạt được những kết quả quan trọng trong công tác tuyên truyền, phát triển tổ chức hội, đề xuất, tư vấn, phản biện, phối hợp ban hành các chủ trương về giải quyết hậu quả chất độc hóa học và vận động nguồn lực để chăm sóc giúp đỡ nạn nhân Da cam/Điôxin trên địa bàn huyện.

Mô hình kinh tế VAC của gia đình nạn nhân chất độc Da cam/Điôxin Tạ Hưng Yên tại thôn Đăk Tin, xã Đăk Ngọk, Đăk Hà

Đến nay, toàn huyện Đăk Hà có 10/11 hội cơ sở xã, Thị trấn, gồm 62 chi hội với 420 hội viên. Số nạn nhân đã và đang được hưởng chế độ trợ cấp hàng tháng do phơi nhiễm, lây nhiễm là 192 người, trong đó 170 người trực tiếp tham gia kháng chiến, 39 nạn nhân bị lây nhiễm. Thời gian qua, để chung tay xoa dịu nỗi đau da cam, các cấp, các ngành và đông đảo các tổ chức, cá nhân trên địa bàn huyện đã có nhiều việc làm, nghĩa cử cao đẹp để phần nào làm dịu đi những đau thương, mất mát của những gia đình nạn nhân bị nhiễm chất độc hóa học do chiến tranh để lại. Qua đó, nhiều người là nạn nhân chất độc Da cam trực tiếp đã vượt qua nỗi đau về thể xác và tinh thần để vươn lên làm giàu cho bản thân, cho gia đình và xã hội.

Người đầu tiên mà Hội Nạn nhân chất độc Da cam/Điôxin xã Đăk Ngọk giới thiệu với chúng tôi là ông Tạ Hưng Yên ở thôn Đăk Tin. Sinh ra và lớn lên tại vùng đất Nghệ An, năm 1968, theo tiếng gọi của Đảng, ông xung phong nhập ngũ. Những năm tháng chiến tranh ác liệt, ông từng tham gia chiến đấu ở đường 9 Nam Lào, Quảng Trị, rồi vào chiến trường Miền Đông Nam bộ. Năm 1974, ông Yên xuất ngũ trở về địa phương với nhiều di chứng do từng chiến đấu trong những cánh rừng bị rải chất độc. Đến năm 1984, ông cùng gia đình rời quê hương và Đăk Hà làm kinh tế mới. Thời gian đầu, do sức khỏe giảm sút, đau ốm liên miên cộng thêm gánh nặng một nách ba người con đang tuổi ăn tuổi học nên hoàn cảnh gia đình rất khó khăn. Song, bằng nghị lực của mình, cùng sự động viên của đồng chí, đồng đội, ông quyết tâm làm giàu trên quê hương thứ hai của mình.

Những nỗ lực của ông Yên rồi cũng được đền đáp xứng đáng. Chỉ sau 10 năm lập nghiệp ở vùng đất mới Đăk Hà, ông Yên đã xây dựng được mô hình kinh tế VAC khép kín với thu nhập hàng trăm triệu đồng mỗi năm và một cơ ngơi khang trang. Cùng với sự quan tâm, hỗ trợ về vốn vay của Hội nạn nhân chất độc Da cam huyện, năm 2015, ông mạnh dạn đầu tư mua bò sinh sản, gà thả vườn và nuôi bốn con nhím giống. Với mô hình kinh tế này, đã mang lại nguồn thu nhập trên 200 triệu đồng mỗi năm sau khi trừ chi phí. Đến nay, dù đã 73 tuổi đời, 50 năm tuổi Đảng, song ông vẫn là tấm gương sáng về nghị lực vượt lên nỗi đau, vươn lên làm giàu chính đáng. Đồng thời, ông còn là điển hình trong việc hỗ trợ những người có hoàn cảnh khó khăn hơn về vốn, về kỹ thuật canh tác… để đẩy mạnh phong trào phát triển kinh tế của địa phương.

Cũng từng tham gia kháng chiến chống Mỹ khắp các chiến trường Miền Nam Việt Nam, từng chiến đấu ở những “điểm nóng” nặng nề nhất của chất độc hóa học. Ông Nguyễn Đức Thơ, quê ở huyện Tứ Kỳ, tỉnh Hải Dương cũng phải chịu nhiều nỗi đau cả về thể chất lẫn tinh thần sau khi đi qua chiến tranh. Nhập ngũ năm 1967, đến năm 1976 xuất ngũ về địa phương. Thời gian đầu, ông còn tham gia công tác tại xã, song vì sức khỏe giảm sút do bệnh thần kinh ngoại biên, ông cũng phải xin nghỉ để về nhà dưỡng bệnh. Đến năm 2000, khi đã ở tuổi 60, ông cùng vợ và 5 người con vào xã Đăk Hring, huyện Đăk Hà để tìm hướng phát triển kinh tế mới.

Nhìn thấy điều kiện thuận lợi để phát triển kinh tế, ông mạnh dạn vay vốn ngân hàng để đầu tư phát triển mô hình trang trại. Từ hai hecta đất trống ban đầu mua được với giá gần 200 triệu đồng, đến nay, ông đã sở hữu một trang trại rộng lớn trị giá hàng tỷ đồng tại thôn 1, xã Đăk Hring gồm trên 4 hecta Cà phê kinh doanh, gần 1.500 mét vuông ao cá, 1 hecta cao su và hàng trăm cây ăn quả có giá trị. Với mô hình này, sau khi trừ chi phí đã mang lại cho gia đình ông thu nhập trên 300 triệu đồng mỗi năm.

Tuy đã thành công với việc phát triển kinh tế, vươn lên làm giàu. Song bản thân ông Thơ vẫn luôn tâm niệm rằng mình là người may mắn vì vẫn còn được sống, được nhà nước quan tâm, hỗ trợ để được hưởng cuộc sống ấm no, hạnh phúc như hiện nay. Do đó, ông luôn mong muốn được chia sẻ vớ những người có hoàn cảnh khó khăn, thiệt thòi hơn để học cùng gia đình ổn định cuộc sống.

Nhưng bên cạnh những người đã và đang nỗ lực vượt lên số phận, làm giàu cho bản thân và cho quê hương, góp phần với bớt gánh nặng mang tên Da cam, thì vẫn còn những gia đình, cá nhân đang chịu nhiều thiệt thòi cả về kinh tế cũng như hạnh phúc gia đình đang cần sự chung tay giúp đỡ của cộng đồng. Khi mà và còn những thế hệ thứ 2, thứ 3 là con cháu của nạn nhân chất độc da cam hoàn toàn không nhận thức được hành vi và năng lực, hoàn toàn không thể tự lo cho bản thân mình. Cuộc sống chỉ phụ thuộc vào số tiền ít ỏi trợ cấp hàng tháng. Do đó, cũng cần sự góp sức, chung tay của toàn xã hội để góp phần xoa dịu nỗi đau, giảm bớt sự thiếu thốn về vật chất, tinh thần của các nạn nhân da cam, giúp họ từng bước vượt qua khó khăn, vươn lên xây dựng cuộc sống ấm no, hạnh phúc.