A- A A+ | Tăng tương phản Giảm tương phản

Những người giữ hồn cho nhà Rông truyền thống

Theo tư duy truyền thống của đồng bào các dân tộc Tây Nguyên thì nhà Rông là một thành tố không thể thiếu trong đời sống cộng đồng. Nhà Rông bao quát mọi tinh hoa văn hóa sáng tạo của con người trong môi trường sinh thái tự nhiên, vừa hùng vĩ, vừa tiềm ẩn những yếu tố tâm linh, là biểu hiện của văn hóa rừng và sự kết nối cộng đồng người gắn với thiên nhiên. Và để lưu giữ, phát huy những giá trị tinh thần vô giá đó, có sự đóng góp không nhỏ của các già làng, nghệ nhân - những “bảo tàng sống” của văn hóa dân tộc
Những người giữ hồn cho nhà Rông truyền thống Già làng A Pim nhận giấy khen của Đảng ủy xã Đăk Hring

 Đón xuân mới 2015, bà con làng Đăk Kang Jốp, xã Đăk Hring rất phấn khởi vì làng đã có nhà Rông mới. Trong lễ khánh thành nhà Rông mới, cả làng đã tái hiện và phục dựng lại lễ đâm trâu truyền thống. Người già, trẻ em, trai, gái trong làng đã náo nức tụ tập tại nhà Rông. Sau gần 1 năm thi công, với sự đóng góp của bà con dân làng, nhà Rông Đăk Kang Jốp đã được hoàn thiện và đưa vào sử dụng. Người làng Đăk Kang Jốp cho hay, ai cũng vui nhưng vui nhất là già A Pim, bởi cũng chính ông là người đã tình nguyện hiến 500m2 đất để dựng nhà Rông của làng với mong muốn bà con có chỗ để sinh hoạt văn hóa, văn nghệ, hội họp, tổ chức các lễ hội truyền thống. Dù vẫn còn đến 30% hộ nghèo nhưng bà con làng Đăk Kang Jốp đã tích cực đóng góp hơn 1.200 ngày công và 30 triệu đồng tiền mặt để làm nhà rông. Già làng cùng ban quản lý thôn đã kêu gọi 100 thanh niên, đàn ông trong làng vào rừng cả tuần để lấy gỗ; mỗi nhân khẩu chịu trách nhiệm nộp cho làng 3 tấm tranh… Đến nay, ở tuổi 74 với 20 năm làm già làng, đôi mắt đã mờ đi, tai nghe không còn rõ nhưng ông vẫn hàng ngày qua thăm nhà Rông, nhắc nhở con cháu trong làng vui chơi nhưng phải giữ nhà Rông.


 
Lễ khánh thành nhà Rông thôn Kon Stiu
 
Theo thống kê của Phòng Văn hóa – Thông tin huyện Đăk Hà, hiện nay toàn huyện có hàng trăm người là già làng, người có uy tín trong cộng đồng DTTS bản địa đang gìn giữ và phát huy tốt các giá trị truyền thống của dân tộc mình. Tuy nhiên, công tác rà soát, lập danh sách đề nghị công nhân “Nghệ nhân nhân dân”, “Nghệ sỹ nhân dân” đến nay mới được 14 người tiêu biểu. Bên cạnh những tâm huyết, sự đóng góp âm thầm, lặng lẽ của đội ngũ Nghệ nhân đối với việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống dân tộc. Vẫn còn đó những khó khăn về vật chất, mà tự bản thân họ chưa thể vượt qua. Mong ước của họ về việc được hỗ trợ về đời sống vật chất, tinh thần là chính đáng và đang dần trở thành hiện thực khi chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về việc tôn vinh, phong tặng danh hiệu “Nghệ nhân ưu tú”, “Nghệ nhân Nhân dân” cho những người có đóng góp đặc biệt xuất sắc trong sự nghiệp gìn giữ, phát huy nền Văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc đang được triển khai thực hiện. Trao đổi với chúng tôi, ông A Kây – Phó Trưởng phòng VH – TT huyện Đăk Hà cho biết: “Trong thời gian tới, Phòng sẽ phối hợp các đơn vị liên quan, thực hiên công tác rà soát, thống kê nhằm nắm bắt cụ thể số lượng các nghệ nhân tại tất các các thôn, làng. Trong đó, ngoài những người am hiểu đặc trưng về văn hóa nhà Rông, cũng sẽ chú trọng tới các loại hình văn hóa nghệ thuật dân gian khác như hát ru, sử thi, chơi các loại nhạc cụ… nhằm đề xuất, thực hiện các chế độ đãi ngộ cụ thể. Qua đó kịp thời động viên đội ngũ nghệ nhân trong việc gìn giữ, bảo tồn và phát huy các giá trị truyền thống của dân tộc bản địa trên địa bàn”.

Một mùa xuân lại về trên quê hương Đăk Hà... Khi đất và người Đăk Hà thêm một tuổi mới, thêm độ trưởng thành thì những người nghệ nhân – “Cánh chim Chơ rao” của buôn làng lại thêm một bước tiến gần hơn với Giàng, với cõi thần linh trong tâm niệm của họ. Nhưng với trọng trách và tâm huyết của mình, những già làng, những nghệ nhân Ba - na, Xê - Đăng hay Rơ – ngao vẫn tiếp tục truyền dạy, giữ gìn bản sắc văn hóa của dân tộc mình. Xứng đáng là những người “giữ hồn” cho nhà rông truyền thống.
 
Trọng Nghĩa  

Tác giả: Trọng Nghĩa  
Nguồn:huyendakha.kontum.gov.vn Copy link

Tin liên quan